Brood voor bijen
Bijen maken een voedingsopslag genaamd bijenbrood. Dit bijenbrood bestaat uit pollen die de bijen nodig hebben voor voedingsstoffen, maar deze pollen zijn zo verwerkt dat ze langdurig bewaard kunnen worden. Om bederf te voorkomen, bevat bijenbrood weinig water en is het erg zuur. Deze zure omgeving maakt het moeilijk voor veel schimmels om in bijenbrood te groeien.
Ziektemaker en voedselverwerker
Toch hebben wetenschappers ontdekt dat bepaalde schimmels bestand zijn tegen de zware leefomstandigheden in de bijenkorf. De schimmel Aspergillus flavus wordt vaak aangetroffen in de bijenkorven van westerse honingbijen (Apis mellifera). Sommige stammen van A. flavus veroorzaken aspergillose, een schimmelinfectie in de longen, maar andere stammen helpen bij het verwerken van het voedsel van de bijen. Deze nuttige schimmels produceren vitaminen, enzymen, antimicrobiële stoffen, vetten en zuren.
Aanpassingen aan de bijenkorf
Wetenschappers hebben onderzocht hoe het kan dat deze schimmel bestand is tegen de uitdagende leefomstandigheden in de bijenkorf. Ze hebben gekeken hoe goed de schimmel groeit bij verschillende temperaturen, zuurtegraad, vochtgehaltes en de aanwezigheid van een antischimmelmiddel afkomstig van planten. Dit plantenmiddel, propolis, biedt naast zijn antischimmel effect ook algehele bescherming voor de bijenkorf, bijvoorbeeld tegen slecht weer.
Beter opgewassen tegen zure omstandigheden
En wat blijkt? De stammen die bij het bijenbrood groeien, zijn beter bestand tegen een lage zuurtegraad dan stammen die niet in aanraking zijn geweest met honingbijen of die ziektemakers zijn voor de honingbijen. Bovendien bleken deze stammen ook beter bestand tegen propolis dan andere stammen. Dit onderzoek toont aan dat de A. flavus-stammen die in bijenbrood groeien, zich over een lange tijd hebben aangepast aan de specifieke leefomgeving van de bijenkorf.
Van schimmelbrood naar superbrood?
Terwijl wij ons beschimmelde brood weggooien, hebben bijen al een slimme manier gevonden om hun voedsel, het bijenbrood, te conserveren. Wie weet, misschien kunnen we in de toekomst ons brood ook wel langer bewaren met een beetje hulp van Aspergillus flavus.
Autor: Inge Rothuis
Bron: Ecology and Evolution