Beerdiertjes hebben een schild tegen röntgenstraling

– dec 23, 2019

Beerdiertjes staan bekend om hoe taai ze zijn. In ongunstige omstandigheden kunnen ze in een toestand van schijndood overleven. In deze zogeheten cryptobiose kunnen ze jaren of zelfs decennia overleven. De oorsprong van deze vaardigheid is pas gedeeltelijk bekend en wordt nog verder onderzocht.

Incasseer-eiwit

Er is recentelijk weer een stap gezet om te ontrafelen hoe deze microben nu zo taai zijn. Uit eerder onderzoek bleek al hoe beerdiertjes in staat zijn om in uitgedroogde stand in een soort winterslaap te gaan en zichzelf zo kunnen beschermen. Nu blijkt dat de microscopisch kleine dieren zichzelf ook kunnen beschermen tegen straling door van een specifiek eiwit een soort ‘schild’ te maken.

Het eiwit Dsup (damage suppressor) is uniek voor het beerdiertje. Dit eiwit wordt gecodeerd door slechts één enkel gen. Hoe het eiwit precies werkt is nog niet bekend, maar onderzoekers van de universiteit van California hebben wel een vermoeden. Ze hebben namelijk ontdekt dat het eiwit uit twee delen bestaat. Het ene deel bindt aan het DNA in de celkern en het andere deel vormt een wolkachtige structuur om het DNA heen wat het beschermt tegen de straling. DNA bevat de erfelijke informatie van een organisme, en moet dus koste wat kost beschermd worden. Beerdiertjes kunnen in aanraking komen met röntgenstraling wanneer hun natte, mossige omgeving opdroogt. Zij gaan dan in hun opgedroogde schijndood fase om zichzelf te beschermen. Door deze nieuwe ontdekking weten we dat Dsup het beerdiertje tijdens deze fase beschermt als een soort röntgenschild.

Dit eiwit zou in de toekomst mogelijk gebruikt kunnen worden in menselijke cellen voor bescherming tegen straling. Dit eiwit heeft de potentie stralingsschade aan het DNA in menselijke cellen te verminderen tot wel veertig procent. Zulke biotechnologische ontwikkelingen vragen doorgaans echter wel wat tijd. Het zal nog wel even duren voordat er een supermens rondloopt met beerdier-eigenschappen.